هوش مصنوعی مکالمه ای: انقلابی در حوزه گفتگوی هوش مصنوعی با انسان
تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۲/۶
هوش مصنوعی مکالمه ای (Conversational AI) به ما اجازه می‌دهد با ماشین‌ها صحبت کنیم؛ درست همان‌طور که با انسان‌ها حرف می‌زنیم؛ این شاخه از هوش مصنوعی با کمک دو فناوری پردازش زبان طبیعی (Natural language processing) و یادگیری ماشینی (Machine learning) قادر به گفتگو با انسان شده است. هوش مصنوعی مکالمه ای به کامپیوترها اجازه می‌دهد منظور و قصد کاربر را بفهمند و هوشمندانه به سوال‌ها و درخواست‌هایش پاسخ دهند. در این مقاله خواهیم گفت هوش مصنوعی مکالمه‌ای دقیقه چیست، چگونه کار می‌کند، چه کاربردهایی دارد و چه آینده‌ای در انتظار آن است.
هوش مصنوعی مکالمه ای چیست؟
هوش مصنوعی مکالمه‌ای با پیشرفت فناوری موفق به تقویت حوزه ارائه خدمات مشتری شده است. در ضمن فرصت‌هایی را فراهم کرده که کامپیوترها بتوانند متناسب با نیاز و خواسته کاربرانشان، پاسخگوی آن‌ها باشند و در این زمینه خلاقیت به خرج دهند. در ضمن کامپیوترها با بهره‌مندی از این فناوری توانسته‌اند توانایی ارائه نگرش‌ها، ارائه پیشنهادها و حتی بحث و فلسفه‌پردازی را نیز به دست آورند.
مثلاً در صورت استفاده از AI مکالمه ای در سیستم‌های ارائه خدمات مشتری، مشتریان می‌توانند سؤال‌ها، خواسته‌ها و نیازهایشان را مطرح و از سیستم پاسخ و پیشنهاد شخصی دریافت کنند؛ به بیان ساده‌تر هوش مصنوعی مکالمه‌ای تا حدود زیادی می‌فهمد چه می‌خواهید و سعی می‌کند پاسخ یا پیشنهادی را که مدنظرتان است، ارائه دهد.
در سال‌های اخیر تعداد زیادی از ابزارهای هوش مصنوعی مکالمه‌ای ایجاد و پس‌ازآن تقویت شده‌اند؛ از دستیارهای مجازی گرفته تا چت‌بات‌ها مثل ChatGPT و سیستم‌های صوتی تعاملی که می‌توانید به‌راحتی با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.
مقایسه هوش مصنوعی مکالمه ای و مولد
هوش مصنوعی مولد (Generative AI) بر اساس آنچه آموخته است، توانایی تولید انواع محتوا ازجمله متن، عکس، ویدیو، صوت و موسیقی، کد و سایر محتواها را دارد؛ به بیان ساده‌تر هوش مصنوعی مولد ابتدا یاد می‌گیرد چه نوع محتوایی را تولید کند و سپس بر اساس آموخته‌هایش کارش را انجام می‌دهد. در حال حاضر نرم‌افزارهای هوش مصنوعی بسیار زیادی برای استفاده از AI به این شکل ایجاد شده است.
هوش مصنوعی مکالمه ای زیرمجموعه‌ای هوش مصنوعی مولد محسوب می‌شود که با تمرکز بر ایجاد گفتگو به وجود آمده است. تمام ابزارهای هوش مصنوعی مکالمه‌ای، هوش مصنوعی مولد محسوب می‌شوند؛ اما تمام هوش‌های مصنوعی مولد، مکالمه‌ای نیستند؛ به‌عنوان‌مثال ابزارهای هوش مصنوعی ساخت عکس بر اساس متن، مثل DALL E3 مولد هستند، اما مکالمه‌ای نیستند. هوش مصنوعی مکالمه‌ای باید طوری طراحی شود که زبان خاصی را بفهمد، آگاهی و اطلاع داشته باشد و بتواند با انسان، مثل هم نوع او ارتباط برقرار کند.
هوش مصنوعی مکالمه ای چگونه کار می‌کند؟
یک سیستم هوش مصنوعی مکالمه‌ای با کمک دو فناوری پردازش زبان طبیعی و یادگیری ماشینی، درخواست‌ها یا سؤال‌های متنی یا صوتی ما را پردازش و آن‌ها را تفسیر می‌کند؛ در مرحله بعدی مطابق با منظورمان و معنا و مفاهیم درخواست یا سؤال‌مان (پرامپت) جواب مناسبی به ما می‌دهد. این فرایند طی چند مرحله انجام می‌شود که به شرح زیر هستند:
- تشخیص گفتار کاربر به‌منظور تبدیل گفتار به متن (در صورت پرسش صوتی)
- بهره‌مندی از فناوری پردازش زبان طبیعی به‌منظور آنالیز معنای سؤال و فهم آن
- مدیریت گفت‌وگوها به‌منظور فهم معنا و مفهوم در آن‌ها و دنبال کردن جریان گفتگوها
- تولید پاسخ برای کاربر
- تبدیل متن به صدا با هدف پاسخگویی صوتی (در صورت پاسخگویی صوتی)
تکنیک‌های یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق به سیستم‌های هوش مصنوعی مکالمه ای کمک می‌کنند با گذشت زمان تقویت شوند؛ به بیان ساده هوش مصنوعی مکالمه‌ای با یاری تکنیک‌های مذکور می‌تواند دانشش را بیشتر کند، بهتر بفهمد و مفاهیمی را که قبلاً درک کرده، به یاد آورد. تمام این تکنیک‌ها باعث می‌شود این نوع از هوش مصنوعی بتواند مثل یک انسان با شما تعامل کند.
خطرات و مزایای استفاده از AI مکالمه ای
استفاده از هوش مصنوعی مکالمه‌ای نیز مانند بهره‌مندی از سایر شاخه‌های AI، هم مزیت و هم خطر دارد. ابتدا مزایای استفاده از این فناوری را بیان می‌کنیم.
در دسترس بودن در هر لحظه از شبانه‌روز: شما می‌توانید هر زمان که اراده کردید، سؤال یا درخواستتان از چت‌بات را مطرح کنید و تنها پس از گذشت چند ثانیه پاسخ بگیرید.
امکان‌پذیر کردن پاسخگویی به هر سؤالی: هوش مصنوعی مکالمه‌ای می‌تواند تقریباً به هر سؤالی ازجمله سؤالات علمی و پژوهشی پاسخ دهد. این فناوری تنها در مواقع معدودی مثل مواجه‌شدن با سوال‌های مرتبط با موضوع‌های غیراخلاقی و غیرقانونی، از پاسخگویی اجتناب می‌کند.
امکان‌پذیر کردن ارائه پاسخ‌ها و پیشنهادهای شخصی به هر یک از کاربران: سیستم‌های Conversational AI سعی می‌کنند دقیقاً پاسخی را بدهند که شما از آن‌ها می‌خواهید یا برای انجام درخواستتان دقیقاً مطابق خواسته شما عمل کنند.
امکان‌پذیر کردن پاسخگویی به سوال‌ها با هوش مصنوعی در مقیاس گسترده: هر یک از چت‌بات‌ها و دستیارهای AI مجهز به هوش مصنوعی مکالمه‌ای، چندین میلیون کاربر در سراسر جهان دارند که هم‌زمان سوال‌های زیادی می‌پرسند؛ اما می‌توانند هم‌زمان پاسخگوی کاربرانشان باشند و عملکرد آن‌ها در پاسخگویی هم‌زمان به این حجم از سوال‌ها و درخواست‌ها، به‌ندرت مختل می‌شود.
خطرات استفاده از هوش مصنوعی مکالمه‌ای به شرح زیر است:
- احتمال پاسخگویی به سوال‌ها تحت تأثیر تعصب: به دلیل اینکه انسان هوش مصنوعی مکالمه‌ای را آموزش می‌دهد و این فناوری از خودش چیزی نمی‌داند، ممکن است گاهی اوقات چت‌بات‌ها پاسخ‌های ارائه کنند که بوی تعصب بدهد؛ مثل پاسخ‌های نژادپرستانه یا پاسخ‌هایی که در آن‌ها نشانه‌هایی از تبعیض جنسیتی و نابرابری و بی‌عدالتی دیده می‌شود.
مثلاً ممکن است وقتی از چت‌باتی بخواهید برای موفق شدن در حوزه توسعه نرم‌افزار چند پیشنهاد خوب به شما بدهد، در پاسخ بگوید برای موفق شدن در این زمینه باید در ریاضیات قوی باشید و معمولاً مردها در این حوزه بهتر و بیشتر توسعه‌دهندگان موفق مرد هستند!
- احتمال بالای ارائه پاسخ اشتباه: چت‌بات‌های هوش مصنوعی مکالمه‌ای معمولاً برای پاسخ دادن به سوال‌ها و درخواست‌ها، با متن‌ها و اطلاعات موجود در وب آموزش می‌بینند؛ طبیعتاً تمام اطلاعات موجود در فضای وب درست نیست؛ بنابراین ممکن است هوش مصنوعی پاسخ‌های اشتباهی ارائه دهد؛ گاهی اوقات هم این فناوری معنا و مفهوم سؤال و درخواست شما را نمی‌فهمد و به همین دلیل نمی‌تواند پاسخ درست و مرتبطی بدهد.
امکان خدشه‌دار شدن عواطف و احساسات انسانی: هوش مصنوعی هنوز قادر نیست احساسات انسان را آن‌طور که لازم است، درک و در مواقع لازم با انسان همدردی یا متناسب با احساساتش، با او برخورد کند؛ البته هوش مصنوعی عاطفی یا هوش عاطفی مصنوعی (Emotional AI) نیز ایجاد شده است. این شاخه از هوش مصنوعی توانایی تشخیص نشانه‌های احساسات انسانی در صدای او و ویدیوهای گرفته‌شده از او و متن‌هایش را دارد؛ اما این فناوری هنوز به تکامل لازم نرسیده است.
احتمال درک نکردن مفاهیم پیچیده؛ معمولاً چت‌بات‌ها توانایی پاسخ به سؤالات مرتبط با محاسبات مالی، تغییرات جدید در قوانین و مفاهیم تخصصی مالی را ندارند؛ معمولاً هوش مصنوعی مکالمه‌ای در ارائه پاسخ به چنین سوال‌هایی، جواب درست و کاملی ارائه نمی‌دهد.
احتمال امکان‌پذیرشدن دسترسی به اطلاعات شخصی: کاربران برای استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی مکالمه‌ای، باید شماره تلفن یا آدرس ایمیل خود را وارد کنند؛ همچنین ممکن است در سوال‌ها درخواست‌هایشان، اطلاعات شخصی‌شان را خواسته یا ناخواسته بنویسند یا بگویند.
کاربردهای هوش مصنوعی مکالمه‌ای و مثال‌هایی از آن
ما می‌توانیم از هوش مصنوعی مکالمه‌ای در حوزه‌های مختلف برای برقراری ارتباط با انسان استفاده کنیم. مهم‌ترین این حوزه‌ها به شرح زیر هستند:
- ایجاد دستیارهای مجازی برای گوشی‌ها و سایر گجت‌های هوشمند: دستیارهای هوش مصنوعی سیری، الکسا و گوگل اسیستنت نمونه‌هایی از دستیارهای مجازی مجهز به سیستم هوش مصنوعی مکالمه‌ای هستند.
- ارائه خدمات به مشتری و پشتیبانی از آن‌ها: چت‌بات‌های سفارشی‌سازی‌شده زیادی برای پاسخگویی به سوال‌های مشتریان و انجام درخواست‌های آن‌ها ایجاد شده است. هر شرکتی می‌تواند متناسب با حوزه فعالیتش، چت‌باتی سفارشی و اختصاصی مجهز به هوش مصنوعی مکالمه‌ای برای پاسخگویی به مشتریانش ایجاد کند؛ مثلاً می‌توان بر اساس چت‌بات ChatGPT چت‌بات‌های سفارشی‌سازی‌شده متنوعی را برای کاربردهای مختلف به وجود آورد.
آینده هوش مصنوعی مکالمه‌ای
به جرات می‌توان گفت هوش مصنوعی مکالمه‌ای، آینده درخشانی دارد. انتظار می‌رود این فناوری در آینده هوشمندتر شود و بتواند بیشتر شبیه یک انسان با ما ارتباط برقرار کند و منظورمان را بهتر بفهمد. حتی ممکن است در آینده در زمینه درک عواطف و احساسات انسانی پیشرفت و بتواند با ما همدردی کند.
انتظار می‌رود در آینده بتوانیم هم‌زمان با گفتن، نوشتن و استفاده از زبان بدنمان، با سیستم‌های هوش مصنوعی مکالمه‌ای ارتباط برقرار کنیم تا منظورمان را به بهترین شکل ممکن به آن‌ها بفهمانیم. حتی شاید چنین قابلیتی به قابلیتی معمول و متداول در چت‌بات‌ها و دستیارهای هوش مصنوعی تبدیل شود.
در ضمن شاید در آینده کاربران بتوانند بدون هیچ محدودیتی از طریق دستگاه‌ها و پلتفرم‌های مختلف رابطه خود را با هوش مصنوعی مکالمه‌ای حفظ کنند. بدون تردید با پیشرفت هوش مصنوعی مکالمه‌ای، توانایی آن در درک مفاهیم پیچیده تقویت می‌شود و می‌توانیم با هر زبانی تقریباً درباره هر موضوعی با آن گفتگو کنیم.
انتظار می‌رود در آینده هوش مصنوعی مکالمه‌ای در آواتارهای دیجیتالی انسان‌نما ادغام شود. در صورت محقق شدن چنین هدفی می‌توان با کمک فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، ارتباط انسان با هوش مصنوعی و گفتگوی او با این فناوری را بسیار لذت‌بخش و راحت کرد. به این ترتیب صاحبان فروشگاه‌های آنلاین و پلتفرم‌های آنلاین خدماتی، می‌توانند پیشنهادهای شخصی را با جذابیت بالایی و در هر محیطی به مشتریانشان ارائه دهند. پشتیبانی و راهنمایی کردن مشتریان در محیط‌های واقعی و مجازی نیز با این روش به‌راحتی میسر می‌شود.
هدف نهایی استفاده از هوش مصنوعی مکالمه‌ای، ارائه پاسخ‌های مناسب به انسان متناسب با درخواست‌ها و سؤال‌هایش و ایجاد ارتباطی قابل‌اعتماد و کارآمد با انسان است.
ارسال نظر
هیچ نظری درباره این مقاله ثبت نشده است.